Avrupa ile kıyaslandığında her daim zayıf gibi duran Türk plastik sanatları aslında geçmişinde inanılmaz olaylara tanıklık etmiş dönemin yoksulluk ve ilgisizliğiyle mücadele etmek zorunda kalmıştır. Savaş dönemlerinde bile dur durak bilmeden çalışan Türk sanatçıları özellikle yakın tarihin belgelenmesinde büyük rol oynamışlardır. Nitekim 20. yüzyılın başlarında Namık Kemal(1840-1888) gibi düşünürlerin şiirlerinde dile getirdiği özgürlük ve bağımsızlık isteği toplumun büyük kesiminde olduğu gibi genç sanatçılar arasında da büyük ilgi görmüştür.Meşrutiyetin ilanıyla yayılan coşku, dönemin bireylerinde inanılmaz etkiler yaratmış ve birçok sanatçıya ilham kaynağı olmuştur. Toplumu büyük ölçüde etkileyen olaylarla dolu olan bu dönemde özellikle öyle bir yenilikçi hereket başlamıştır ki sanatçılar için özellikle genç sanatçılar açısından tarihte yepyeni bir dönem açılmıştır.1880’li yılların başında bir grup genç ressamın kurduğu Osmanlı Ressamlar Cemiyeti dönemin plastik sanatları için adeta bir dönüm noktasıydı. Mehmet Ruhi Arel’in Şehzadebaşı’ndaki evinde yapılan toplantılarla oluşturulan bu cemiyet sahip olduğu genç ressamlarla da Türk plastik sanatları tarihinde ayrı bir yer tutmaktadır.Sanayi-i Nefise’nin ilk mezunları arasında yer alan bu gençler arasında Ruhi Arel, Hikmet Onat, Sami Yetik, İbrahim Çallı, Nazmi Ziya, Avni Lifij, Feyhaman Duran, Namık İsmail, Müfide Kadri ve daha birçok önemli Türk ressamımız bulunmaktaydı.Daha sonraları bu gruba Hoca Ali Rıza, Ahmet Ziya Akbulut, Şevket Dağ ve cemiyete büyük ilgi gösteren Şehzade Abdülmecit gibi yaşca büyük olan ressamlar da katılmışlardır.Cemiyetin bir diğer önemi de 1911-1914 yılları arasında çıkarttıkları Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi ile modern Türk plastik sanatları tarihindeki ilk süreli yayına imza atmış olmasıdır. Osman Asaf’ın sorumlu yönetici olduğu bu gazetede sanatçıların resimleri ile ilgili yazılar, fotoğraflar ve çeviriler yer almıştır.Gazetenin bir diğer özelliği de Sanayi-i Nefise’ye yönelik bir muhalefet politikası uygulaması idi.Bu özelliğiyle de gazete güzel sanatlar alanında yönlendirici bir kimliğe sahip olmuştur. Hatta, yurt dışına giden sanatçılar bile bu nitelikli yayının devamı için büyük katkılarda bulunmuşlardır.1921’de Türk Ressamlar Cemiyeti, 1929’da Güzel Sanatlar Birliği adı altında faaliyetlerini sürdüren bu cemiyet zamanla sahip olduğu önemi kaybetmeye başlamış fakat Türk plastik sanatlarının temsil edildiği ve çeşitli etkinlikleri üstlenen yegane kurum olarak kalmıştır.
Ali CANTÜRK Akademia sanat/mart/2008
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder